Maandag stonden we op met een open brief van een verzameling aan verenigingen die zich uitspreken tegen de Vlaamse bouwshift. Ze hebben het specifiek over het politiek akkoord dat de Vlaamse Regering daarover in 2019 heeft gesloten. Vlaams Parlementslid Steven Coenegrachts (Open Vld) is het oneens met hen: “Het akkoord over de bouwshift is een erg evenwichtig akkoord. Mensen die over een stuk grond in woonreservegebied beschikken zullen een eerlijke vergoeding, namelijk 100 procent van de marktwaarde, krijgen wanneer de bestemming wijzigt. Want het eigendomsrecht is een grondwettelijk recht en geen vodje papier.”

Tegelijk zorgt de ‘stolp’ die we over de woonreservegebieden zetten ervoor dat ongeoorloofde aansnijdingen door ontwikkelaars niet langer kunnen. De achterpoortjes van onder andere groepswoningbouw worden gesloten. Enkel de gemeenteraad kan, na een openbaar onderzoek en democratisch debat, nog beslissen een bepaald gebied aan te snijden. “En gelukkig maar, want anders zouden goed gelegen gronden die passen binnen de verdichtingsfilosofie ook niet meer gebruikt kunnen worden”, zegt Open Vld-parlementslid Steven Coenegrachts.

“De steden en gemeenten zitten tot 2040 in de cockpit om dit beleid vorm te geven. Je kan niet vanuit Brusselse kantoren beslissen wat in Bocholt of Langemark-Poelkapelle een goed of slecht gelegen woonreservegebied is. Dat moet je overlaten aan de lokale inschatting”, aldus Coenegrachts. De meerderheid op lokaal niveau zal hier dus – gecontroleerd door de oppositie – over beslissen. Niet in de beslotenheid van een projectvergadering of een schepencollege, maar in volle openbaarheid op een gemeenteraad en na grondig openbaar onderzoek. Dat degene die het initiatief neemt ook degene is die betaalt is een gezond principe. Maar Vlaanderen laat de steden en gemeenten hier niet alleen voor opdraaien. Zoals minister Demir aangaf in de commissie Leefmilieu van 23 maart zal ze via het Open Ruimte Fonds helpen de kostprijs voor steden en gemeenten draaglijk te houden.

Het liberale parlementslid zette tijdens de plenaire vergadering ook de puntjes op de i richting de linkse oppositie. “Bruno Tobback (Vooruit), 77 procent van de eigenaren heeft slechts één perceel in eigendom. Dus: u noemt een koppel van 25 jaar dat een stuk slecht gelegen bouwgrond koopt en vijf jaar wil sparen vooraleer een huis te bouwen, een speculant. Als de gemeente tijdens die vijf jaar beslist om die grond te herbestemmen van woonreservegebied naar gebied met een andere functie, zouden ze van u slechts tachtig procent van de aankoopwaarde krijgen. Van mij krijgen ze honderd procent van de marktwaarde”, maakt Coenegrachts duidelijk. “U zou hen een deel van hun vermogen willen afnemen op het moment dat ze sparen voor hun eigen huisje aan het begin van hun leven. Wel, dat is niet mijn visie op de samenleving. Wij zijn de partij van én voor de burger en die burger kan op ons rekenen voor een eerlijke eigenaarsvergoeding in deze bouwshift. Dat is en blijft zeer belangrijk voor ons.”