Een Europese aanpak die onze buitengrenzen bewaakt.

Open Vld kijkt positief naar migratie, een verhaal van mensen op zoek naar vrijheid. Landen die open staan voor migratie, zijn beter gewapend voor de uitdagingen van morgen. Goed georganiseerde migratie biedt dus voordelen. Nieuwkomers kunnen hun schouders zetten onder onze samenleving en onze welvaart. We willen daarom selectiever zijn in de migratie die we toelaten. Minder passieve migratie, meer actieve migratie. Een dubbele toegangspoort haalt migratie uit de greep van mensensmokkelaars en andere criminelen. De eerste is de asielpoort. Wie aan de voorwaarden voldoet, krijgt verblijfsrecht. De tweede poort is economische migratie op basis van onze noden. We willen die mensen aantrekken die we nodig hebben.

EEN GECONTROLEERDE INSTROOM EN EEN KORDATE UITSTROOM

Migratie is van alle tijden. Het is een verhaal van mensen op zoek naar vrijheid en een beter lot. Landen die open staan voor migratie, zijn beter gewapend voor de uitdagingen van morgen. Ze zijn welvarender, creatiever en innovatiever en plukken daar de vruchten van. Kijk maar naar Canada. Goed georganiseerde migratie biedt dus voordelen, vooral in tijden van vergrijzing. Nieuwkomers kunnen hun schouders zetten onder onze samenleving en onze welvaart. Eventjes rondwandelen in onze ziekenhuizen en rusthuizen volstaat om dat te beseffen. Gelukkig maar dat die buitenlandse artsen, verpleegkundigen en onderhoudspersoneel er zijn.

Toch passen we voor een naïef beleid van open grenzen. België en Europa kunnen niet het toevluchtsoord voor de hele wereld zijn. Een opengrenzenbeleid heeft catastrofale gevolgen voor onze welvaart en onze samenleving.

Daarom maken we regels en passen we die toe. Dat is de kern van het strenge maar rechtvaardige beleid rond asiel en migratie dat we verder willen blijven voeren. We staan open voor wie bescherming zoekt en voor wie een bijdrage kan leveren aan onze samenleving en onze welvaart. Maar we treden hard op tegen illegale migratie, mensenhandel en mensensmokkel. En we zorgen dat we weten wie er op ons grondgebied verblijft.

EEN STERKE BUITENGRENS

In een Unie zonder binnengrenzen is het belangrijk dat er een goed gecontroleerde buitengrens is. Daarvoor versterken we het Europese Kust- en Grenswachtagentschap Frontex en geven we hen de middelen en de bevoegdheid om in te springen bij het bewaken van de Europese grenzen waar dat nodig is. Zo zorgen we ervoor dat die Europese grenzen overal even goed bewaakt worden.

Asielzoekers worden zo veel mogelijk in de regio van het conflict opgevangen, met hulp van de EU. Ook zij die illegaal in Europa aankomen, sturen we naar centra aan de buitengrenzen, waar ze een asielaanvraag kunnen indienen. De asielaanvragen worden behandeld volgens kwalitatieve procedures. Wie erkend wordt, heeft recht op bescherming, in veilige derde landen of in de EU via resettlement. Wie toegang krijgt tot Europa verdelen we volgens een spreidingsplan dat geldt voor alle lidstaten. Wie niet erkend wordt, wordt teruggestuurd, vrijwillig als het kan, gedwongen als het moet. Een gevaarlijke illegale oversteek wordt zo ook nutteloos.

We verdelen de lasten binnen Europa op een correcte en solidaire basis. Alle lidstaten moeten hun deel doen als het gaat over het opvangen van erkende vluchtelingen en over het terugsturen van wie niet kan blijven. De gaten en mankementen in het huidige Europese Dublinmechanisme laten veel te veel secundaire migratiestromen toe, dat roepen we een halt toe.

De thuislanden moeten meewerken aan de terugkeer. Dat wordt een centraal thema in ons buitenlands beleid. Ontwikkelingssamenwerking, economische deals, nabuurbeleid en handelsakkoorden kunnen daar als incentive dienen. Landen die meewerken, kunnen op onze steun en op die van Europa rekenen. Tegelijk gebruiken we die instrumenten ook om er in derde landen voor te zorgen dat vluchtelingen en migranten goed opgevangen en ondersteund kunnen worden. Zo nemen we de grondoorzaken van illegale migratie naar Europa weg.

SNELLE EN DUIDELIJKE PROCEDURES

Het is de taak van de overheid om te allen tijde een snelle behandeling van de asielprocedure te garanderen. Dit veronderstelt een continue monitoring en efficiënt beheer van de asielketen. Door een snelle asielprocedure weet de asielzoeker snel waar hij aan toe is en worden geen valse verwachtingen gewekt. Daarom is het ook belangrijk dat achterpoortjes worden gesloten. Een neen blijft een neen.

Een snelle asielprocedure is ook in ons belang. Hoe sneller de asielprocedure, hoe lager de kost voor de staat.

De overheid staat in voor een gepaste opvang en begeleiding van de asielzoekers tijdens de asielprocedure. We aanvaarden niet dat families met kinderen op straat moeten leven. We hebben specifieke aandacht voor kwetsbare personen met specifieke noden zoals slachtoffers van mensenhandel, slachtoffers van seksueel geweld of genderdiscriminatie, andersvaliden of kinderen…

De overheid garandeert een effectief terugkeerbeleid. Wie geen recht heeft op bescherming, moet het grondgebied verlaten. Liefst zelfstandig en vrijwillig, maar als dat niet binnen een redelijke termijn gebeurt, dan neemt de overheid het over en zorgt ervoor dat de terugkeer ook effectief plaats vindt. De nodige middelen worden daarvoor vrijgemaakt, en we werken waar mogelijk Europees samen. Een gedwongen terugkeer uitvoeren doen we zoals het hoort: de fundamentele rechten moeten steeds gerespecteerd worden, daar mag geen twijfel over bestaan. Maar we wapenen ons tegen eindeloze procedures die enkel maar de terugkeer proberen uit te stellen en te verhinderen.

WIE NAAR HIER KOMT IN HET KADER VAN GEZINSHERENIGING MOET OP EIGEN BENEN KUNNEN STAAN

Nieuwkomers die naar ons land komen om hier te werken, doen vanzelfsprekend hun best om in hun eigen onderhoud te voorzien. We gaan na dat dit ook effectief gebeurt en zorgen ervoor dat niemand misbruik maakt van onze welvaartsstaat. Tegelijk zorgen we ervoor dat ook mensen die naar België migreren om andere legale redenen, actief deelnemen aan onze samenleving.

We moedigen dus iedereen die naar België komt aan om zo snel mogelijk een job te vinden en een bijdrage te leveren aan onze samenleving. We voorzien daartoe ook de nodige begeleiding en opleiding. Werken is de snelste manier om te integreren en een zelfstandig bestaan in België op te bouwen. Het is ook de beste manier om te voorkomen dat mensen moeten aankloppen bij de overheid om een menswaardig bestaan te kunnen leven.

In het kader van gezinshereniging is het vandaag zo dat het gezinslid dat reeds in België verblijft vijf jaar garant staat voor toereikende en stabiele bestaansmiddelen voor de persoon die naar België komt. Het is dan ook logisch dat er in die vijf jaar geen aanspraak gemaakt kan worden op een werkloosheidsuitkering door de persoon die naar België komt.

We mogen echter niet blind zijn voor schrijnende situaties zoals intrafamiliaal geweld. In dergelijke gevallen moeten we steeds het slachtoffer beschermen, daarvoor voorzien we dus een uitzondering. Anders zetten we de slachtoffers vast in hun situatie; dat is onaanvaardbaar. Ook wanneer de persoon die garant moet staan voor het inkomen, plots zwaar ziek wordt, moeten we ons hart kunnen tonen.

Maar we kijken wel degelijk streng toe op de verwachting dat wie naar ons land komt, geen onredelijke belasting mag vormen op onze samenleving. Wie tijdens de eerste vijf jaar van zijn verblijf op OCMW-steun terechtkomt, kan dan ook zijn verblijfsvergunning verliezen.

WE TREKKEN VOLOP DE BLAUWE KAART OM DIE MENSEN AAN TE TREKKEN DIE WE NODIG HEBBEN

We willen selectiever zijn in de migratie die we toelaten. Minder passieve migratie, meer actieve migratie. Een Europees Blue Card of Blauwe Kaart systeem zorgt voor een doeltreffende economische migratie waarbij we mensen aantrekken die hier de openstaande vacatures kunnen invullen. Daar hebben we economisch nood aan. De huidige blauwe kaart is er op gericht om de best opgeleide mensen over de hele wereld aan te trekken naar onze economie – maar tot nog toe maakt onze arbeidsmarkt daar nauwelijks gebruik van. De procedure is te zwaar en te ongekend. Daar brengen we verandering in.

Daarnaast breiden we het systeem ook uit. De krapte op de arbeidsmarkt wordt steeds groter. In heel Europa. In 2040 verwacht de Europese Unie een tekort van 24 miljoen werknemers. Dat bedreigt onze welvaart: elke job die niet ingevuld geraakt, betekent een rem op groei voor onze economie. En het gaat daar niet enkel om hooggeschoolde jobs, maar om vacatures in alle sectoren en alle niveaus.

We pleiten dus voor een werkend Europees systeem van economische migratie naar Canadees en Amerikaans voorbeeld. Met deze economieën concurreren we om de arbeidskrachten die we nodig hebben. Om onze welvaart ook in de toekomst te garanderen, kunnen we niet zonder het toptalent en de beste arbeidskrachten die wereldwijd beschikbaar zijn. Met een dergelijk systeem, kunnen de Europese lidstaten en Vlaanderen zelf bepalen welke profielen we aantrekken om onze economieën en vergrijzende samenlevingen te versterken.

WE GEVEN NIEUWKOMERS DE KANS OM ZICH TE INTEGREREN

Nieuwkomers ondersteunen we volop zodat ze zich kunnen integreren in onze samenleving. Het doel is om ze zelfredzaam te maken en te emanciperen. We geven hen de instrumenten en vaardigheden om op eigen benen te staan. Om hun eigen toekomst vorm te geven.

De Vlaamse inburgeringstrajecten, waarbij nieuwkomers onze taal en enkele cruciale basisvaardigheden leren, zijn daarbij cruciaal. Ingevoerd onder toenmalig minister voor inburgering, Marino Keulen, hebben ze hun nut intussen bewezen. Het is alleen jammer dat we vandaag moeten vaststellen dat ongeveer 1.700 nieuwkomers soms langer dan een jaar moeten wachten om te kunnen starten. Dit is een fout signaal. Open Vld wil die wachtlijsten daarom versneld wegwerken.

Inburgering en de participatie van nieuwkomers in de samenleving en op de arbeidsmarkt zijn nog te vaak losgekoppeld van elkaar. Een job is nochtans de beste garantie op zelfredzaamheid en emancipatie. Daarom moeten alle inburgeraars meteen aan de slag. Om dat te bereiken moet er bij de begeleiding van nieuwkomers een sterkere klemtoon komen op het begeleiden naar een job. Nederlands leren of opleidingen volgen zijn uiteraard belangrijk, maar mogen niet weerhouden dat mensen al aan de slag gaan. De inburgerinsgtrajecten moeten daarom voldoende flexibel georganiseerd worden, zodat mensen die al werken ze ook kunnen volgen.

Tenslotte moet er meer aandacht komen voor onze waarden en normen. Die moeten een prominentere plaats krijgen in de inburgeringstrajecten, in de vorm van “burgerschapslessen”. Ze zijn immers de essentiële spelregels van onze samenleving. De individuele vrijheid, scheiding tussen kerk en staat, de gelijkheid van man en vrouw, de vrijheid van meningsuiting, democratische besluitvorming, de rechtstaat en de voorrang van de wet op religieuze regels. Ze vormen de sokkel waarop onze diverse samenleving is gebouwd. Ze garanderen de vrijheid van elk van ons om het eigen leven zelf vorm te geven.

Omdat we ze zo essentieel vinden, wil Open Vld ook mensen die nog geen verblijfstitel hebben al wegwijs maken in onze waarden en normen. Mensen die hier internationale bescherming vragen, moeten vaak meerdere maanden wachten op een beslissing over hun verzoek. In die periode verblijven ze in ons land. Daarom is het ook voor hen belangrijk dat ze al vertrouwd worden gemaakt met onze fundamentele spelregels. Ook hen willen we burgerschapslessen geven.